KOCASU

Kocasu, Adırnaz ırmağı ile Güney Köyünde birleşir. Keles-Orhaneli - M. Kemalpaşadan geçerek Ulabat gölüne dökülür. Kocasunun kaynağı Ilıcaksudur. Ayrıca Topukyayla, Pazaralanı dağlarından ve Sefaköyden gelen küçük çaylar Durabey köyünün altında birleşip daha sonra Ilıcaksudan gelen Kocasu ile Aksu köyünde birleşmektedir. Yörede sanayi faaliyetler olmadığından sular temizdir, ancak Tavşanlıdan gelen dereye hayvansal tarıma dayalı atıklar ve evsel atıkların çok yoğun olarak deşarj edilmesi kirliliğe sebep olmuştur. Tavşanlı civarında balık avlanması yapılsa da avlanan balıkların yenmesi sağlık açısından sakıncalıdır.

KOCASU-AKSU DERESİNİN BALIKLARI
Dr. Mustafa KOYUN

Kocasuda sık rastlanan balık türleri;

*BIYIKLI
Sazan ailesinin bir üyesi olan bu balığı bir kere yakalayanın daha sonra hep bu balığın peşine düşeceği söylenir. Bunu nedeni yakalandığında gösterdiği enerjik ve güçlü direnç ile avcılığının çok zevkli olmasından kaynaklanmaktadır. Yurdumuzda oldukça yaygındır. Üst çenesinde bir çift, çenelerinin birleştiği yerde de bir çift olmak üzere toplam 4 bıyık benzeri uzantısı vardır. Balık bu organları dibi araştırıp yiyecek bulma ve tat alma amaçlı kullanmaktadır. Dipten beslenme alışkanlığı vardır, ağzı da beslenme alışkanlığına uygun aşağı dönüktür. Konik kadife dişleri vardır. Bu kadife dişler yine de ufak bir kabukluyu kırıp yiyebilecek kadar sağlamdır. Dudakları kalındır. Vücudu akıntılı sulara uygun silindirik uzunca, hidrodinamik yapıdadır. Kafası vücut yapısına uygun büyüklüktedir. Gözleri küçüktür Sırt yüzgeci tektir ve küçük sayılır. Kuyruk iyi gelişmiştir. Sırtı gri-kahverengi, yanları kahverengi bronzdan gittikçe açılarak karnında beyaz veya açık gridir. Gençlerinin yanlarında serpiştirilmiş hafif zeytin yeşili lekeler olabilir. Yüzgeçleri gayet iyi gelişmiş ve çoğu zaman kırmızı renktedir, bu kırmızılık genelde kenarlarda iken bazılarında tüm yüzgeci kaplar. Eti çok lezzetli olmasa da tercih edilir, fazla kılçıklı olduğundan kızgın yağda unsuz kızartılması iyi olur.

* KIZILGÖZ
Rutilus Rutilusdur. Kaynaklara göre Karadeniz, Trakya, Marmara ve Kuzeybatı Anadolu'nun sahil bölgelerindeki nehirlerde yaşadığı bilinmektedir. 25-30, en çok 45 cm' ye kadar büyür. Vücut yanlardan hafif basık ve iri pullarla örtülüdür. Gözleri iridir. Ağız yukarı konumlu ve nispeten küçüktür. Sırt yüzgeci karın yüzgeci ile hemen hemen aynı hizadan başlar. Kuyruk yüzgeci derin çatallı ve parçalarının ucu sivridir. Renk sırtta yeşilimtrak gri olup, bazen sarımsı yada mavimsi yansımalar gösterebilir. Yan taraflar ve karın bölgesi ise genellikle gümüş beyazıdır. Kızılkanatla büyük benzerliği vardır. Küçük canlılar ve bitkilerle beslenir. Bahar aylarında ürer ve 15.000 yumurta bırakabilir. Eti değerli olmadığı için daha ziyade yem olarak kullanılır. Olta balıkçılığı yöredeki amatör balıkçıların avlanma zevklerini tatmin açısından önemlidir. Kızgın yağda unsuz iyi kızartılırsa lezzetli olur. Nehir ve kıyılardaki yırtıcı balıklar ve kuşlar için de iyi bir besindir.

* KOLYOZ
Chalcalburnus Chalcoidesdir Marmara, Kuzey Ege ve Karadenizin doğusundaki akarsu ve göllerin yüzeyinde yaşar. Boyları 15-30 cm. en fazla 40 cm olabilir. Vücut ince uzun yapılı olup, orta büyüklükteki pullarla örtülüdür.Gözleri iridir. Alt çene daha uzun ve ağız yukarı konumludur. Renk sırtta esmer- gri yan taraflar ve karın bölgesinde ise, gümüş beyazıdır. Bazen sırt bölgesinde yeşilimsi-esmer yansımalar görülür.Yüzgeçler genelde renksiz nadiren sarı-kahverengidir. Planktonlar, sinek larvaları (sivrisinek) ve küçük canlılarla beslenir. Mayıs - Haziran arasında 15-25.000 yumurtasını taşlık, çakıllık, dere kenarlarına bırakır. Yıllar öncesi Chalealburnus Chalcoides İstanbul türü Haliç'te Kağıthane deresinde yaşardı. Eti lezzetli, ekonomik önemi olmasa da bölgesel değeri olan bir balıktır.

*YAYIN BALIĞI
Bayağı yayın balığı (Silurus glanis), Siluridae familyasından Avrupa'nın ikinci büyük tatlı su balığıdır. Yassı ve geniş kafası, geniş ağzı, dudaklarından sarkan iki uzun anteni ve çenesinden sarkan daha kısa dört anteni, kuyruğuna kadar uzanan alt-yüzgeci ve kafasının yakınında bulunan daha küçük bir sırt-yüzgeci vardır. Bayağı yayın balığı çok iyi duyma kabiliyetine sahiptir. Seksen yaşına kadar yaşayabilir. Bayağı yayın balığı genellikle balıkla beslenir, ama solucan, sülük, böcek ve yengeç de yer. Belli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra, kurbağa, fare, sıçan, ördek ve su kıyısında yaşayan kuş türleriyle de beslenir.